KERNENERGIE - Nee bedankt, Ja graag?

de stabiele halfzware elementen hebben ze alle teveel neutronen; ze zijn dus radioactief (beta-en gammastralers). Vandaar dat in een kernenergiecentrale, waar splijtingsreacties optreden, ook radioactieve splijtingsprodukten ontstaan. Die splijtingspro- dukten gaan op hun beurt omzetten, weer volgens hun eigen halveringstij d, tot stabiele elementen. Ondertussen zenden deze radioactieve produkten echter gevaarlijke stralen uit, waarmee men rekening moet houden. Niet alleen in de reactor van de kerncentrale, maar nog zeer lang nadien, gaan deze omzettingen met straling verder. b. Neutronenprodrhtie Een tweede aspect vormen de neutronen: er ontstaan bij een splijtingsreactie gemiddeld 2 a 3 neutronen, die op hun beurt nieuwe kernen kunnen splijten. De neutronen die daar weer uit ontstaan, zullen op hun beurt kernen splijten, enz. Dit noemt men de kettingreactie. De neutronen die ontstaan, hebben een hoge energie en zijn dus zeer snelle neutronen. Zij bezitten een snelheid van 20.000 kin/s, waarmee ze in twee seconden rond de aarde zouden kunnen vliegen. Om de kans op verdere splijtingen te verhogen, is het beter ze af te remmen. Zoals hoger vermeld, verwezenlijkt men dit door ze te. laten botsen tegen lichtere elementen, die men moderator noemt(b.v.koolstofindevormvangrafiet,waterstofinwaterof deuterium in zwaar water) . Daar neutronen geen lading hebben, kunnenzenietwordenvertraagdineenelektrischveld.Netzoals een biljartbal afgeremd wordt door botsing met een even zware biljartbal en bijna niet door botsing met de veel zwaardere band en tafel, kunnen neutronen hun hoge snelheidsenergie afgeven door botsing met zeer lichte elementen. De even zware kern van waterstof is uitstekend, maar waterstof absorbeert relatief veel neutronen (de werkzame doorsnede voor absoxptie is 0,3 barn) ; de kern van deuterium (ongeveer 2 a.in.e.) is wel dubbel zo zwaar, maar absorbeert praktisch geen neutronen (werkzame doorsnede : 0,5 millibam of zowat duizendmaal lager). Koolstof

55