KERNENERGIE - Nee bedankt, Ja graag?

Curie-Sklodowska ( 1867-1934) en haar man Pierre vonden dat ongezuiverd uraniumerts veel sterker radioactief is dan het ge- zuiverde: in de begeleidende onzuiverheden konden ze twee nieuwe atoomsoorten isoleren : polonium en radium. In 1922 werd in een fabriek van de Union Miniere du Haut Katanga te Olen 2,7 gram radium op industriele schaal uit 8.100 kg natuurlijk uranium gehaald. Dit wereldrecord heeft nee de faam van de Olense fabriek gevestigd. Het ongezuiverde uraniumerts zendt, net als radium, een stra- ling uit die in een magnetisch of in cen elektrisch veld in drie deelstralingen uiteenvalt: al fa-, beta- en gammastraling. De gammastraling (y) is uiterst kortgolvige elektromagnetische straling : zeer energetisch maar elektrisch neutraal. Betastraling (8) bestaat uit snelle elcktronen die uit de kern ontsnappen. De alfastraling (a), bestaat uit zware deeltjes die twee clementaire positieve ladingen dragen; de alfastraling werd later gc.I.ndentifi- ceerd als een uitzending van heliumkernen (nr. 2 in de tabel van Mendelejew). Lord Rutherford (1871 -193 7) bestraalde bladgoud met snelle heliumionen, of alfadeeltjes, die door radium werden uitgezon- den; de meeste alfadeeltjes gingen door het goudblaadje, maar een kleine fractie werd sterk afgebogen of zelfs temggekaatst. Rutherford leidde hieruit af dat atomen bestaan uit een kleine `kern' met positieve lading en waarin praktisch de volledige atoommassa is geconcentreerd; de ruimte errond is leeg, op de elektronen die er rondwentelen, na. Niels Bohr (1885-1962) verfijnde dit atoommodel in 1913 en Schr6dinger (1887-1961) en Heisenberg (1901-1976) in 1925. Men slaagde er ook in om de elektrische lading van de kernen van diverse elementen te bepalen en vond dat het aantal elementaire ladingcn van een kern overeenstemt met zijn atoomgetal of plaatsnummer in het periodieke systeem. Rutherford bestraalde ook stikstofkemen met alfadeeltjes of heliumkemen; reeds in 1919 kon hij aantonen dat hierbij som- mige stikstofkernen omgezet werden tot zuurstof, waarbij dan een waterstofkern (of proton = elementair positief deeltje) werd uitgezonden. 28